"Malkoak lur antzuan" nobela besapean iritsi da Durangoko Azokara Toti Martinez de Lezea. Gerra zibilean eta ondorengo urteetan, gosetik eta beldurretik ihesi, Extremaduratik Bizkaiara etorri ziren milaka pertsonen migrazioa eta Euskal Herrian 60. hamarkadan, frankismoan, bizi zen egoera dira bi eskenatoki nagusiak.